Champagne voor Friese waternamenstrijder, 16-03-2007 (A/WB-LC)

Door Willem Altena

BEETGUMERMOLEN - De 77-jarige Bertus Postma vierde gisteravond op bescheiden wijze zijn feestje. Hij heeft het, zo goed als in zijn eentje, toch maar voor elkaar gekregen dat vrijwel alle gemeenten in Fryslân de namen van hun vaarten, kanalen, plassen en meren in het ‘Frysk’ herdopen. Vanaf vandaag is het officieel.

Ïk wol hjir net al te bot eigenwiis en grutsk oer dwaan. Dochs ha myn frou en ik der in pear glêskes [gleskes] supermerksjampanje op nommen. No, dat smakke wol”, bekent Postma, in zijn woning in Beetgumermolen. “It is in bytsje in oerwinning foar mysels, mar fral ien foar de Fryske taal!”

Postma is in Friesland al jaren dé strijder voor Friese plaats- en waternamen. Na een kwart eeuw in Brabant basisscholieren te hebben onderwezen, houdt hij sinds 1987 de bestuurders van gemeenten en de provincie in Friesland bij de les. Alle gemeenteraden heeft hij meer dan eens luid en duidelijk toegesproken. “Ik jou yndied net gau op. Ik bin [der] ien fan: de kop derfoar en de holle net werom lûke.”

De stap van Tytsjerksrteradiel, in 1980, om geen tweetalige plaatsnamern meer te hanteren, maar voortaan uitsluitend de Friese te gebruiken, heeft Postma sterk gestimuleerd. Littenserafiel volgde, maar in Wûnseradiel stokte de strijd. “Ik tocht dat de sniebal wol trochrôlje soe, mar dat barde spitigernôch net. Surch op de barrikaden en in ried dy’t in pear ton foar njoggentjin nije plaknammen sûnde fan it jild fûn, wie te folle …”

Zat het met de Friese plaatsnamen op slot, met die voor de (125) wateren in deze provincie is het juist voortvarend gegaan. Binnen drie jaren zijn alle topografische kaarten van overheden van Friese waternamen voorzien. Verwacht mag worden dat particuliere uitgevers hun waterkaarten eveneens aanpassen. De gemeenten vervangen hun borden langs de waterkant geleidelijk.

De waddeneilanden doen niet mee. Op het vasteland valt Harlingen buiten de boot. De raad van die gemeente stemde met één stem verschil tegen de invoering van Friese waternamen. Verschillende steden, waaronder Sneek en Leeuwarden, willen der ´praktisch´ mee omgaan. Waternamen in de binnenstad die samenvallen met straten zoals Grootzand, Prinsengracht en Ooster Stadsgracht, blijven hetzelfde heten.

Enkele waternamen zijn in het Stadfries vertaald. Postma heeft daar alle vrede mee. Net als met die in Het Bildts en het Stellingwerfs.. `Ik ha noch ynsprutsen yn Eaststellingwerf, mar ik hie fansels gjin poat om op te stean. Earlik sein, fyn ik it wol moai dat de streektalen ek harren gerak krigen ha.`

In veel gevallen gaat het om in [het] in [‘t?] ere herstellen van de historische naam. Zo bekeken, is het allemaal heus niet zo schokkend, vindt Postma. “Sneekermeer wurdt Snitsermar. Minsken moatte der wer wat oan wenne, mar dat giet gau genôch.”

Zijn waakhondfunctie zal hij trouw blijven vervullen. Als overheden, waterschap, vervoersondernemers, woningcorporaties, ondernemingen en – niet te vergeten – de media in de fout gaan, kunnen ze een corrigerend briefje of telefoontje verwachten. Postma: “Ik hâld se blikskaters goed yn de gaten.”

Bloedsloot wordt Bluodderige Feart

Leeuwarden - Een groepje deskundigen op het provinciehuis in Leeuwarden heeft na veel wikken en wegen – en vooral het raadplegen van historische kaarten – een lange rij van Friese waternamen samengesteld. Een kleine greep daaruit. Slotermeer-Sleattemer Mar, Jaarlasloot-Jellegat (Dongeradeel), Casper de Roblesdiep-Knillesdjip, Nauwe Deel-Neardiel, Siegersdiep-Sydsdjip (Boarnsterhim), Zoutepoel-Sâltpoel, Engelaanwijk-Ingeloane (Dantumadeel), Fluessen-De Fluezen, Derde Kruiswijk-Dadde Krunswiek (Ooststellingwerf), Joustervaart-Jouster Feartsje, Slotermeer-Sleattemer Mar, Het Wijd-Et Wiede (Weststellingwerf), Bloedsloot-Bluodderige Feart (Wûnseradiel). Maar: Prinses Margietkanaal en Lauwersmeer houden hun Nederlandstalige namen,

Boarne: Leeuwarder Courant, 16-03-2007

<< Werom nei 'Aktueel 2007'