‘Tien keer zoveel Friese les op school’, 20-03-2007 (A-FD) ‘Tien keer zoveel Friese les op school’, 20-03-2007 (A-FD) Scholen in Fryslân moeten gemiddeld bijna tien keer zoveel tijd gaan steken in Friese lessen als ze nu doen. Dat blijkt uit een rapport van Mercator, het onderzoekscentrum naar meertaligheid en onderwijs van de Fryske Akademy. De onderwijsinspectie heeft inmiddels voor het eerst officieel opdracht gekregen om toe te zien op het Friese taalonderwijs.
Friese scholen besteden nu gemiddeld een half tot een heel uur per week aan Friese les. Dat moet omhoog naar zes uur of meer, zo blijkt uit het Mercator-rapport. “Een substantieel deel van de lessen moet besteed worden aan het Fries”, aldus gedeputeerde Mulder, tevens speciaal onderwijsrapporteur van het Congres van Lokale en Regionale Autoriteiten van Europa (CLRAE).* “Tot nu toe wisten we niet hoe groot ‘een substantieel deel’ zou moeten zijn. Mercator heeft daarom onderzoek gegaan naar de beoordelingen die de raad van Europa geeft van taalonderwijs van minderheidstalen. Daaruit kwam een definitie van ‘substantieel’.”
De definitie hebben Mercator-onderzoekers B. de Jager en C. van der Meer gebaseerd op beoordelingen van het taalonderwijs in landen met minderheidstalen door de Raad van Europa. “Der binne lânnen [lannen] dy’t in foldwaande krigen hawwe foar it beliid [belied], lykas Spanje mei it Catalaans [Katalaansk]”, legt Van der Meer uit. “Nederlân is alle keren [kearen] op ’e fingers tikt [tikke]. Derom [dêrom] hawwe wy útsocht wat nedich is om in foldwaande te heljen.”
Het rapport was nodig, omdat de Nederlandse overheid er zich [zich er] volgens gedeputeerde Mulder nu nog makkelijk vanaf kon maken. “De Nederlandse overheid heeft het Handvest voor Minderheidstalen ondertekend. Ik had regelmatig discussies met politici uit Den Haag die vonden dat het aandeel van Fries in het onderwijs wel genoeg was.”
R. Salverda, directeur van de Fryske Akademy, bood het rapport gisteren aan gedeputeerde Mulder aan. Als het rapport vastgesteld wordt door achtereenvolgens de regionale en lokale overheden en de raad van ministers *, maakt het deel uit van het Handvest Minderheidstalen. ** Dat proces zal volgens Mulder ongeveer een jaar in beslag nemen.
Inmiddels zal de Onderwijsinspectie al kunnen controleren op het Fries taalonderwijs. “Dat is eindelijk opgenomen in hun inspectiekader. Dat werd tijd ook”, aldus Mulder. Toch is er meer nodig dan Europese regels en toezicht, realiseert Mulder zich. Ook mensen in het onderwijs moeten zich inzetten voor het Fries. “Het is een schaar. Aan de ene kant willen we van boven het Friese taalonderwijs verbeteren, maar verbetering vanaf de onderkant is net zo belangrijk. Opleiding van Friestalige docenten en het nieuwe onderwijsprogramma Studio F zijn belangrijke stappen om zelf te laten zien dat we Fries taalonderwijs belangrijk vinden.”Volgens J. Bangma van onderwijsadviesbureau Cedin gaat het de goede kant op. “Er zijn steeds meer scholen die een Fries middag of een Friese dag hebben.”
Boarne: Friesch Dagblad, 20-03-2007
FFU: Sjoch ek by ‘Aktueel 2007’: Helderheid nodig over Fries op scholen, 20-03-2007 (A-LC). Us ferbetterings steane tusken kante heakken. De behearsking fan it Frysk fan de sjoernalist is net bêst en de korreksje hat alwer neat foarsteld.
* “The report on the Development of Minimum Standards for Education in Regional and Minority Languages has been approved by the Cultural and Education Committee of the Congress of Local and Regional Authorities (CLRAE) of the Council of Europe. This report will be presented and discussed during the plenary meeting of the CLRAE in Strasbourg on Wednesday the 30th of May.”
** Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden.