Cultuurgeld zeer scheef verdeeld, 18-04-2007 (A-LC) Cultuurgeld zeer scheef verdeeld, 18-04-2007 (A-LC) Randstad bevoordeeld boven de regio
Door Kirsten van Santen
LEEUWARDEN - De verdeling van cultuurgeld is scheefgegroeid. Verreweg het meeste geld stroomt naar de Randstad en dan vooral naar Amsterdam. Omliggende provincies komen er bekaaid af. “In belachlike [bespotlike] situaasje”, aldus cultuurgedeputeerde Bertus Mulder.
Een onderzoek in opdracht van het Interprovinciaal Overleg (IPO) toont een groter onevenredigheid in de verdeling van cultuursubsidies aan. Zo krijgt Noord-Holland gemiddeld per inwoner € 90 per jaar uit de rijkspot voor kunst en cultuur toebedeeld. In Friesland is dit gemiddeld per burger slechts een krappe € 24.
Friesland krijgt in totaal 6,1 procent van de rijksgeldstromen, iets meer dan Flevoland en Drenthe, die respectievelijk 2,9 procent (€11 per inwoner) en 3,6 procent (€ 14 per inwoner) van de overheidssubsidies ontvangen. Zeeuwen komen er ook bekaaid af: zij krijgen jaarlijks € 19,14 per persoon. Dit is 5 procent van het totaal.
Ongeveer de helft van de rijksgeldstromen komen via de Cultuurnota in Amsterdam terecht. Het overgrote deel van de middelen van een aantal landelijke kunstfondsen blijft in de Randstad. Volgens de provinciebesturen strookt dit niet met de spreiding- en participatiegedachte van het kabinet. “Een beleid dat op cultuurparticipatie is gericht, moet een evenwichtiger verdeling vertonen.” Volgens het IPO wordt er bij de verdeling veel meer gelet op kwaliteit van het gebodene dan op deelname door de inwoners aan kunst en cultuur. Ook is er onevenredig veel aandacht voor de podiumkunsten (theater en muziek).
Gedeputeerde Mulder stelt dat het gevaar schuilt in de fondsenstructuur die het rijk wil invoeren. Cultuurgeld wordt dan niet langer door de overheid verdeeld, maar door fondsen. De verdeling van subsidies zal zich op deze manier aan de politieke controle onttrekken.
Ook vreest hij een verdere scheefgroei: “De gearstelling [gearstalling] en beminsking [?] fan de fondsen [fûnsen] is in rânestedelike [rânestêdlike] oangelegenheid. De byldfoarming wurdt folslein bepaald troch in rânestêdlike elite.”
Het enige dat de noordelijke provincies kunnen doen, is voortdurend druk uitoefenen op cultuurminister Ronald Plasterk. Er moet een herverdeling van de rijksgelden komen en de voorgenomen fondsenstructuur moet een halt worden toegeroepen. “Wy moatte tegearre [mei-inoar] it debat oangean, midden yn de Haachske arena.”
Boarne: Leeuwarder Courant, 18-04-2007
FFU:
Min/gjin Frysk yn de LC: Moatte al dy provinsjes tegearre it debat oangean?
It iennichste dat de provinsjes bûten de Rânestêd noch dwaan kinne, is om druk út te oefenjen op kultuerminister Plasterk om it kultuerjild better te ferdielen oer alle provinsjes. Benammen Amterdam, de haadstêd fan de Rânestêd, kriget fierste folle: “Omliggende provincies komen er bekaaid af”, seit ferslachjouster Kirsten van Santen yn de LC (18-04-2007). En dan leit se ús eigen deputearre Mulder, as er it oer dy skandlike ferdieling hat, yn de mûle: “Wy moatte tegearre it debat oangean, midden yn de Haachske arena.” Hat er dat letterlik sa sein? Dan doart er wol ...
Mar, binne der bûten de Rânestêd hjoed de dei wier noch mar twa provinsjes oer? Ut myn skoaljierren heucht my dat der folle mear wiene. Of is Nederlân de lêste jierren nochal krompen bûten Hollân en Utert?
As dat lêste net it gefal is, soene dy provinsjes dan net better mei-inoar de striid fiere kinne yn dat fiere De Haach? En moat Mulder of moat Kirsten dan in Frysk wurdboek meinimme om de tel net kwyt te reitsjen? Skrandere lju hawwe my ferdútst dat der sa’n wurdboek bestiet. En ek dat provinsjes mei-inoar gauris sterker steane as tegearre. Oan ‘de gearstelling en beminsking fan de fondsen’ kin dan tagelyk wat dien wurde. Grif kin datselde wurdboek dêr ek noch by helpe ...