Steeds minder ouders dragen Friese taal over, 25-04-2007 (A-LC)

LEEUWARDEN - Het aantal gezinnen waar Fries wordt gesproken neemt af. Steeds vaker spreken ouders Nederlands met hun kinderen. De ‘memmetaal’ heeft in de opvoeding 10 procent prijsgegeven sinds 1980. Dit blijkt uit de grote taalenquête waaraan 17.000 inwoners van deze provincie meewerken.

Het gebruik van de Friese taal is aan slijtage onderhevig bij de jonge generatie. Het Fries wordt door de groep van 18 tot 27 jaar goed verstaan, maar minder vaak gesproken dan door ouderen. In het lezen van Fries blijven de jongeren nog sterker achter.

Bovendien is er sprake van een gestage daling van het aantal ouders dat Fries spreekt met hun eigen kinderen. Het verlies in 27 jaar tijd is 10 procent. De Radbout Universiteit in Nijmegen kwam vorig jaar na een veel kleiner steekproef tot een nog negatiever cijfer: een terugloop van 20 procent.

Er wordt tegenwoordig in evenveel gezinnen Nederlands als Fries gesproken. Van iedere honderd Friestalige ouders spreken er zestien Nederlands tegen hun kinderen. Hoewel het procentueel terugloopt, praat de overgrote meerderheid thuis dus Fries.* Voor ruim de helft van de inwoners van Friesland, 54 procent, is het Fries de ‘memmetaal’; zij zijn in die taal opgevoed. Voor 35 procent is dit het Nederlands.

Het aantal inwoners van Friesland dat de eigen taal nog steeds machtig is, bleef de afgelopen jaren wel stabiel. Vrijwel evenveel mensen verstaan en spreken Fries als in 1980 en 1994, toen dit ook is onderzocht. Van alles inwoners verstaat 94 procent het Fries en spreek 74 procent de taal. Het aantal mensen dat de eigen taal ook leest, is sinds 1994 toegenomen van 64 naar 75 procent. Het percentage inwoners dat de taal ook schrijft, groeiden eveneens, van 17 procent naar 26 procent.

Gedeputeerde Bertus Mulder is optimistisch over de toekomt van het Fries, “It tal sprekkers is net werom rûn, tsjin alle ferwachtings fan deskundigen yn.” Dat Friestalige ouders het bij de overdacht laten afweten, betreurt hij. Maar Mulder meent een kentering waar te nemen bij de jongste generaties ouders. Die zouden weer vaker hun ‘memmetaal’ doorgeven.

Het oprukken van het Nederlands brengt de positie van het Fries schade toe, maar gaat noch meer ten koste van streektalen. Bildts, Stellingwerfs en Stadsfries worden nog maar door 3 procent van de inwoners benut. Het Bildts handhaaft zich nog vrij redelijk, maar het Stellingwerfs kalft het hardst af. Jongeren gebruiken die streektaal amper nog.

Boarne: Leeuwarder Courant, 25-04-2007

Neiskrift FFU:
*Rektifikaasje (26-04-2007, LC) fan it artikel fan 25-04-2007, dêr’t stie: “Van iedere honderd Friestalige ouders spreken er nog zestien Fries tegen hun kinderen.”  Dat wie dus net goed.

Sjoch ek by ‘Poadium 2006’: 07-08-2006, Fries laat politici onverschillig; 05-08-2006, ‘Stom dat we thuis geen Fries meer spreken’ en by ‘Aktueel 2006’: 05-08-2006, Ouders spreken steeds minder dialect of streektaal met hun kinderen; 03-08-2006, Steeds minder ouders leren kinderen Fries; 03-08-2006, ‘Gebruik Fries als gezinstaal daalt sterk’; 28-06-2006, ‘Fries lezen en schrijven moet beter’.

<< Werom nei 'Aktueel 2007'