Friese baby’s krijgen Fries in hun pakket, 26-01-2008 (A-TR) Friese baby’s krijgen Fries in hun pakket, 26-01-2008 (A-TR) Wie in Friesland een baby aangeeft, krijgt voortaan een taaltaske mee naar huis. Gedeputeerde Jannewietske wil dat iedereen de Friese taal gaat leren.
1. Wat is dat, een taaltaske?
“Een rugzakje dat alle ouders krijgen als ze hun kind aangeven op het gemeentehuis. Er zitten sokjes in, een slabbetje en een cd met kinderversjes. Maar vooral informatiemateriaal over twee- en meertaligheid. Er is veel onderzoek waaruit blijkt dat je later beter in staat bent andere talen te leren als je eerst je moedertaal goed ontwikkelt. In Friesland betekent dat dus dat kinderen Fries moeten leren.”
2. Wat verwachten jullie van de campagne?
“Jaarlijks verspreiden we naar verwachting achtduizend tasjes. Dat zijn achtduizend momenten waarop jonge ouders kunnen nadenken over onze tweetaligheid. Het is voor het eerst dat we ons op baby’s richten. We hebben in Friesland zo’n elfduizend nieuwkomers per jaar. Die gaan we met een wolkomstpakket aansporen Fries te leren. Mensen die hiernaartoe verhuizen, volgen trouwens vaak een cursus, vooral als ze in een dorp gaan wonen.”
3. Hoeveel kinderen krijgen momenteel thuis het Fries met de paplepel ingegoten?
“De streektaal als spreektaal met kinderen loopt gevaar. Uit een onderzoek naar het taalgebruik in Friesland bleek dat 48 procent van de ouders Fries spreekt met kinderen tot vijftien jaar. Dertien jaar daarvoor was dat 53 procent. Het aantal Friestalige ouders dat overstapt op Nederlands bij de kinderen, ligt veel hoger dan andersom. Slechts een op de twintig Nederlandstalige ouders gebruikt het Fries als spreektaal tegen de kinderen. Dat gebeurt alleen onder invloed van een Nederlandse [= Nederlandstalige] wederhelft.”
4. Stel, een ouderpaar van buiten heeft een taaltaske ontvangen, is enthousiast en wil de baby Fries leren. Wordt dat dan geen postjesfries?
“Nee hoor. Er zijn genoeg mogelijkheden. Friese kinderboekjes, er zit er ook een in het rugzakje. En het computerprogramma Giggles – waarbij de baby op de computer mag slaan en spelenderwijs leert – is er ook in een Friese variant. En de ouders staan er natuurlijk niet alleen voor. Vijfenvijftig van de driehonderd peuterspeelzalen – pjutteboartersplakken – zijn tweetalig. Tien jaar geleden waren dat er nog maar tien. Van de 450 basisscholen zijn er 150 die alle lessen in het Fries geven [Dat sifer liket ús net korrekt - FFU]. Op alle basisscholen is Fries overigens een verplicht vak, tenzij er heel goede redenen zijn een school ontheffing te geven. Op middelbare scholen wordt helaas nog weinig met het vak Fries gedaan.
5. Alle Friese gemeenten delen de taskes uit, maar de Waddeneilanden niet. Waarom niet?
“We hebben ze wel gepolst of ze er voor voelden. Maar op de Waddeneilanden is sprake van een andere taalsituatie. De eilanden zijn voornamelijk Nederlandstalig.”
Ellis Ellenbroek
Boarne: Trouw, 26-01-2008