Europa wil wel Friestalige post, 02-04-2008 (A-LC) Europa wil wel Friestalige post, 02-04-2008 (A-LC) Van onze verslaggever
BRUSSEL- De Catalanen, Basken en Galiciërs in Spanje mogen het al: in hun eigen taal schriftelijk communiceren met de Europese Unie. Friezen kunnen dat recht ook krijgen. Voorwaarde is dat de Nederlandse overheid erom vraagt.
De Europese commissaris voor minderheidstalen Leonard Orban zegt dit vandaag in deze krant. Als Nederland een verzoek bij de Europese Commissie neerlegt, zal de commissie dat niet weigeren. Voor het Welsh in het Verenigd Koninkrijk geldt hetzelfde.
Als Nederland hierover een deal sluit met Europa, is de unie nog niet verplicht om ook in het Fries te reageren op Friestalige stukken. De minderheidstalen behoren niet tot de 23 officiële werktalen van de unie.
Toch krijgen de Catalanen, Basken en Galiciërs antwoord in hun eigen taal. Dit is te danken aan de Spaanse overheid, die de reacties uit Brussel laat vertalen. [s. 1]
EU: Friestalig verdrag ‘belangrijk signaal’
Ook Europa promoot minderheidstalen als het Fries. Vorig jaar werd hier nog € 450.000 voor uitgetrokken.
ATZE JAN DE VRIES
LC-redacteur
Het Verdrag van Lissabon in het Fries vertalen is een “zeer belangrijk signaal ” hoe Nederland tegenover de tweede rijkstaal staat, zegt Europees commissaris Leon Orbamn in zijn werkkamer in het Berlaymontgebouw in hartje Brussel. Het geeft aan, zegt hij, dat minderheden in hun eigen taal met de landelijke overheid mogen communiceren.
Het beschermen en versterken van ‘kleine talen’ ligt niet in de eerste plaats op het bordje van Orban en zijn collega’s. De lidstaten gaan erover. De Europese Commissie waardeert de diversiteit aan talen en culturen positief en stimuleert de nationale overheden in dit levende erfgoed te blijven investeren.
Vanuit die warme belangstelling steunt de EU lidstaten in hun taalbeleid. Bijvoorbeeld door te lobbyen of landen of minderheden te informeren over geslaagde taalpolitiek elders. Dat gaat niet alleen om een minderheidstaal als het Fries, maar net zo goed om het Nedersaksisch.
Het blijft niet bij woorden. Orban, die morgen naar Friesland reist, merkt op dat de commissie vorig jaar besloten heeft € 450.000 te steken in taalnetwerken voor het Fries en achttien andere talen. “Een belangrijke beslissing, die duidelijke toont dat Europa ook minderheidstalen wil promoten”, stelt de commissaris uit Roemenië.
Het netwerk zal bestaan uit mensen uit onze provincie en Oost- en Noord-Friezen in Noordwest-Duitsland en een stukje van Denemarken.
Als het om minderheidstalen gaat, zijn de lidstaten aan de bal. Vooral Spanje speelt het spel met verve. Dit land sprak met de unie af dat Basken, Catalanen en Galiciërs in hun eigen talen schriftelijk met de EU mogen communiceren. De EU heeft zich verplicht op die stukken te reageren.
Doet de EU dat in dezelfde talen? Nee, zegt Orban, de unie ‘beperkt’ zich tot de 23 officiële werktalen. De constructie is, dat een vertegenwoordiger van Spanje in Brussel de EU-antwoorden vertaalt.
Hert Verenigd Koninkrijk streeft precies zo’n positie na voor het Welsh en zal die dan ook krijgen. Als de Nederlandse overheid hetzelfde wil voor het Fries, zal de Europese Commissie daarmee instemmen, belooft Orban.
Hij is verklaard tegenstander van een ‘lingua franca’ voor de unie, diversiteit vindt hij belangrijker. Wel ziet de EU graag dat de burgers talen leren. Eerst de moedertaal, dan een internationale taal en helemaal mooi wordt het als ieder nog een vreemde taal wil “adopteren”.
Bij die laatste gaat het de commissaris om “meer dan woorden”. “Leer ook de historie, de cultuur en over het gedrag van de mensen die de taal spreken. Dit moet niet alleen ‘leren voor het hoofd’ zijn, maar ook voor het hart.” [s. 7].
Boarne: Leeuwarder Courant, 02-04-2008