Klemtoon op taal hindert meertaligheid, 12-06-2008 (A-FD) Klemtoon op taal hindert meertaligheid, 12-06-2008 (A-FD) Gezamenlijke Friese lobby
Leeuwarden - De nadruk die het rijk legt op de Nederlandse taal in het onderwijs en de peuteropvang zit de meertalige, dus ook Friestalige, ontwikkeling in de weg. Dat moet anders, besloten onder meer de provincie, Afûk, Fryske Akademy, Partoer en Cedin gisteren op een miniconferentie in Leeuwarden. Zij willen samen meertaligheid weer op de politieke en wetenschappelijke agenda zetten.
Het onderwijsbeleid in Nederland wordt sterk bepaald door het belang van de beheersing van de Nederlandse taal, stelde directeur Jo Kloprogge van onderwijsonderzoeksbureau Sardes, dat in opdracht van overheden en instellingen werkt. “De drang om er aandacht aan te besteden is groot binnen het onderwijs en de peuteropvang. Dat gaat ten koste van de meertalige ontwikkeling van kinderen.”
Een jaar of zes geleden was er volgens hem nog volop belangstelling voor meertaligheid in het rijksbeleid. “Politieke ontwikkelingen hebben het onderzoek ernaar en de politieke belangstelling ervoor in een hoek gedreven. Fryslân loopt nu voorop in de aandacht voor meertaligheid en de expertise over dit onderwerp.”
Zonder steun van de rijksoverheid lukt het alleen niet om voor het Fries een goede plek in het onderwijs te veroveren, zei directeur Reinier Salverda van de Fryske Akademy. “Als het rijk niet meehelpt, vind ik het niet verwonderlijk dat er weinig aandacht voor Fries is op basisscholen.”
Om een goed maatschappelijke en politiek debat over meertaligheid te krijgen, moet gericht onderzoek over het onderwerp in kaart gebracht en waar nodig aangevuld worden, stelde hij. “Onderwijsachterstanden in Fryslân hebben niets te maken met de tweetalige situatie. Dat is allang wetenschappelijk aangetoond, maar buiten Fryslân wordt het verband nog vaak gelegd.” Het feit dat meertaligheid de taalontwikkeling van kinderen juist positief beïnvloedt, verdient volgens hem meer aandacht.
Salverda zegde toe binnen een half jaar met wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen en Sardes te zullen brainstormen over een gezamenlijke aanpak van onderzoek naar meertaligheid. Vertegenwoordigers van Cedin, Afûk, Partoer, het Sintrum Fryske Berneopfang [= Sintrum Frysktalige Berne-opfang] (SFBO) en de provincie willen op hun beurt in een werkgroep duidelijk krijgen wat de concrete doelen voor en functies van het Fries in het onderwijs en de peuteropvang moeten zijn.
Een initiatief van onderwijsbegeleidingsdienst Cedin om een tweede taal - het Fries - te integreren in de voor- en vroegschoolse educatie zal volgens Kloprogge buiten Fryslân weinig bijval krijgen. “Niemand wil daar de vingers aan branden.” De nadruk op taal in het onderwijsbeleid wordt in de praktijk altijd opgevat als een nadruk op het Nederlands, merkt ook Sytske de Boer van het SFBO. “Als er meer aandacht voor taal moet komen, wordt bijna vanzelfsprekend een Nederlandstalige methode gebruikt.”
Volgens Salverda wordt meertaligheid in Nederland vaak gezien als een “persoonlijke ervaring”. “Er zijn in dit land veel meertalige mensen, maar het beleid richt zich maar op één taal. We moeten een herhaling van de koloniale fout in Nederlands-Indië voorkomen. Daar werden kinderen getoetst op hun Nederlandse taalontwikkeling en als analfabeet bestempeld. Waarom zouden we dat nu nog doen?”
Boarne: Friesch Dagblad, 12-06-2008