‘Fries wettelijke verankeren’ Positie van de taal staat centraal tijdens jaarlijkse herdenking van de Slach by Warns, 29-09-2008 (A-FD) ‘Fries wettelijke verankeren’ Positie van de taal staat centraal tijdens jaarlijkse herdenking van de Slach by Warns, 29-09-2008 (A-FD) Erik Betten
Warns - De Friese taal opnemen in de Grondwet is niet alleen maar symboolpolitiek. Dat hield Alex Riemersma van het Mercator Europees kennisscentrum voor meertaligheid zaterdag zijn publiek op het Reaklif bij Warns voor. Daar werd de Slach by Warns herdacht.
De grondwettelijke verankering van het Fries heeft volgens Riemersma als concreet voordeel dat er dan allerlei Europese fondsen beschikbaar komen voor Friestalige projecten. Zonder die wettelijke erkenning zijn de mogelijkheden in Brussel veel beperkter. Als spreker op de herdenking van de Slag bij Warns in 1345 hield Riemersma de tweehonderd aanwezigen op het zonovergoten klif voor dat een symbool in zichzelf ook waarde heeft. “Symboalen hawwe wol deeglik funksje foar de deistige taalpraktyk.”
Toch wil Riemersma waarschuwen voor een te eenzijdige benadering. Woensdag vertrekt een delegatie naar Den Haag om actie te voeren voor het Fries in de Grondwet, maar er zijn dingen nog belangrijker dan die wettelijke erkenning, stelt de taalonderzoeker. “Ik soe earst en meast ynsette wolle op it fersterkje fan de besteande wetlike posysje fan it Frysk yn Nederlân en út soarte ek op de deistige taalpraktyk yn ûnderwiis, media, kulturele sektor en it sosjale en ekonomyske libben.
Riemersma ziet het meest in de opstelling van een goede kader-taalwet, waarin de bestaande afspraken over het Fries en het Europees vastgelegde recht op een eigen taal worden geregeld. Want in het licht van de Europese standaarden voor regionale en minderheidstalen valt er ook bij wet nog wel een en ander te verbeteren. Een ding is wél een onomstreden succes: de drietalige school, waar Fries en Nederlands, en in de bovenbouw Engels, als spreektaal worden gebruikt. Riemersma omarmt het voornemen van de provincie om het aantal drietalige scholen uit te breiden van twintig naar vijftig in 2012.
De provincie wil graag bij de top 10 in Europa horen als het gaat om meertaligheid. “Yn dat ferbân soe ik graach in fierder Frysk fiersicht sketse wolle: yn 2030 de helte fan de basisskoalle yn Fryslân trijetalich; dat binne dan 250. Dêrmei komme wy op likernôch itselde nivo as de twatalige skoalle yn Wales en yn Baskelân.”
De actiegroep Groep fan Auwerk, die streeft naar een zelfstandig Fryslân in Europa, greep de Slach by Warns aan om het beleid van Rijkswaterstaat op de korrel te nemen. De actiegroep wil Friestalige verkeersborden in de provincie. Op enkele plaatsen in de Zuidwesthoek werden in de nacht van vrijdag op zaterdag door de Groep fan Auwerk Friestalige borden geplaatst.
Boarne: Friesch Dagblad, 29-09-2008, s. 6